ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Τα παρακάτω "ευαγγέλια" παρουσιάζουν διάφορες εκφάνσεις της σχέσης μεταξύ μουσικής και θρησκείας και με τη βοήθεια κάποιων ενδεικτικών τραγουδιών. Εννοείται ότι το παρόν κείμενο δεν έχει φιλοδοξίες ούτε να εξαντλήσει τούτο το τεράστιο θέμα, ούτε να προσποιηθεί ότι διάλεξε τα "καλύτερα" ή "αντιπροσωπευτικότερα" τραγούδια του είδους (γι' αυτά ανατρέξτε στις λίστες του αφιερώματος). Ελπίζω όμως να αποτελέσει αφορμή για περαιτέρω αναζητήσεις κι ανασκαφές στα ιερά και άδυτα της μουσικής.

1) ΜΑΥΡΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ

"Lord, Lord, what can a poor boy do?"
(B.B.King, Bad Breaks)

H μίξη των θρησκευτικών αντιλήψεων με τη μοίρα των Μαύρων είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των blues. Σ' αυτή τη μουσική οι επικλήσεις στον Θεό υπάρχουν και περισσεύουν. Η θρησκεία έχει συχνά ένα εμφανώς ταξικό χρώμα μια και είναι το καταφύγιο των φτωχών και κατατρεγμένων, όπως στο "God Bless The Child" της Billie Holiday και το "Cash Talkin (The Workingman's Blues)" του Albert Collins.

Πιο πολύ κι από την κοινωνική καταπίεση, ο Θεός είναι το αποκούμπι στα διάφορα τερτίπια του έρωτα, όπως η ερωτική απογοήτευση ("Stormy Monday" του T-Bone Walker, "Yodling Blues" τηςBessie Smith) και το αμάρτημα της μοιχείας ("Still a Fool", Muddy Waters).

Αλλά τελικά τα blues δεν είναι μόνο ένα κανάλι θρησκευτικών ανησυχιών, είναι θρησκεία κι από μόνα τους, όπως κηρύττει η Bessie Smith στο"Preaching the Blues". Πολλά χρόνια και άπειρα μπλουζ τραγούδια μετά, τούτη η θρησκεία όχι μόνο επιβιώνει αλλά και θεραπεύει όσους πιστεύουν σ' αυτή, όπως μας λέει ο John Lee Hooker στο "Healer".

2) IRON, LION, ZION

Αν τα μπλουζ ξεκίνησαν από την ανάγκη των σκλάβων να πουν τον πόνο για το ξερίζωμα και την καταπίεσή τους, η περίπτωση της μουσικής των Ρασταφάρι φαίνεται να έχει λιγότερο θυματικό χαρακτήρα. Αυτό επιβεβαιώνεται κι από τις μαρτυρίες (λευκού) φίλου ο οποίος όταν επισκέφτηκε τη Τζαμάικα είδε με τα μάτια του τι εστί ρατσισμός από την ανάποδη.

Οι Τζαμαϊκανοί μουσικοί λοιπόν έχουν ξεκάθαρες θέσεις για την αποστολή του Haile Selassie στο πλανήτη, για το πού βρίσκεται η Σιών και φροντίζουν σχεδόν σε κάθε τραγούδι τους να δοξάσουν το όνομα του Jah. Όλα αυτά τα εκφράζουν όχι με μπλουζ στωικότητα, αλλά με την σιγουριά του πεφωτισμένου και την επιθετικότητα του επαναστάτη ο οποίος (όταν επιτέλους ξενερώσει) θα επιστρέψει στη γη της επαγγελίας, την Αιθιοπία.

Όσο κι αν οι υπόλοιποι έχουμε τις αμφιβολίες μας σχετικά με τις προαναφερθείσες αντιλήψεις, δεν αμφισβητούμε καθόλου τον παράδεισο της Τζαμαϊκανής μουσικής. Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το μένος των Ρασταφάρι, χαλαρώνουμε με διαμαντάκια dub και reggae μουσικής κι υποβαλλόμαστε στα κηρύγματά τους.

Με το "Problems" του Horace Andy παίρνουμε δύναμη από το Θείο για να ξεπεράσουμε τα καθημερινά προβλήματα. Με το "The Coming of Jah" τουMax Romeo καταλαβαίνουμε ότι η Δευτέρα παρουσία είναι πολύ πιο γλυκιά απ' όσο μας την παρουσίαζαν τα βιβλία των θρησκευτικών. Με ένα άλλο τραγούδι του Μax Romeo, το "Public Enemy Number One"αναγνωρίζουμε την επιρροή του Χριστιανισμού σ' ένα απόφθεγμα από τη Βίβλο. Αλλά και χωρίς λόγια, σε οργανικά κομμάτια, οι τίτλοι αρκούν για να μας υποβάλουν, όπως στα "The Voodoo Curse" και το "Dub Bible" τουScientist. Όταν δε μπαίνει στη σκηνή ο Horace Andy με το "Children of Israel" χάνουμε τελείως το μπούσουλα με τα θρησκευτικά σύμβολα, αλλά παρόλα αυτά συνεχίζουμε να λικνιζόμαστε στο ρυθμό της μουσικής και να περνάμε καλά -ας όψεται η εκμαυλίστρια μουσική της Τζαμάικα.

Λέτε αν το ρίξουν οι ιμάμηδες στη dub και τη reggae να γεμίσει η Δύση μπλουζάκια και αξεσουάρ με τα χρώματα της Σαουδαραβικής σημαίας;

3) ΤΑ ΣΤΑΥΡΟΥΔΑΚΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΤΟΜ

"Don't you know there ain't no devil, there's just God when he's drunk"
(Tom Waits, Heartattack and Vine)

Σχεδόν σε κάθε δίσκο του ο Tom Waitsεκφράζει τη δικιά του προσωπική άποψη για τα θεϊκά ζητήματα. Σε πολλά από τα τραγούδια του κόβει και ράβει τις βιβλικές εικόνες στα μέτρα τής δικιάς του θρησκείας. Το μπάλωμα είναι άκρως επιτυχές γιατί κινείται -όπως και όλο το έργο του- από την πίστη του Waits στο πλήρωμα του χρόνου, σε μια δευτέρα παρουσία που ο ίδιος ο Θεός παράγγειλε στον κύριο Tom να ετοιμάσει.

Πάρτε για παράδειγμα το gospel "Jesus Gonna Be Here" από το Bone Machine. Σ' αυτό το τραγούδι είναι σαν να ακούμε τον τελευταίο προφήτη που ξεχάστηκε σ' ένα highway της Αμερικής ενώ έκανε ωτοστόπ. Σ' ένα άλλο τραγούδι από το ίδιο άλμπουμ ("All Stripped Down") η Αποκάλυψη ξαναγράφεται με κραυγές και μια δολοφονική επωδό που απειλεί να κρατήσει για πάντα -όπως κι η Κόλαση.

Στο Mule Variations ο Waits χαλαρώνει κάπως και μας κερνάει ένα σοκολατένιο Χριστό ("Chocolate Jesus"). Αλλά αλίμονο σ' όσους έμειναν να γλύφουν τα δάχτυλά τους, γιατί σύντομα ανακάλυψαν ότι ο Θεός την έχει κάνει για τα καλά ("God's Away on Business", από το Blood Money).

Η καλύτερη κατά τη γνώμη μου αναφορά του Tom Waits σε θρησκευτικά ζητήματα είναι το "Way Down In The Hole", κατά προτίμηση από τη ζωντανή έκδοση του Big Time.

4) ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΤΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΟΥ

Η μουσική βρίθει προσπαθειών πρώην πιστών να αποτοξινωθούν από την θρησκεία των γονιών τους. Οι Καθολικοί λες κι ανταγωνίζονται με τους Εβραίους για τα πρωτεία στο συγκεκριμένο είδος. Λαμπρό παράδειγμα της πρώτης κατηγορίας είναι ο Nick Cave ο οποίος, όταν δε σκοτώνει τρυφερές υπάρξεις, προσκυνά από τη μια έναν Θεό κακομοίρη κι από την άλλη τον φτύνει γιατί κάποτε τόλμησε να προσποιηθεί ότι ήταν μεγάλος. Οποιεσδήποτε ομοιότητες με ψυχαναλυτικά συμπλέγματα στη σχέση του γιου με μητέρα/πατέρα δεν είναι επί του παρόντος.

Και δεν είναι μόνο τα κομμάτια του Cave με κατάφορες αναφορές σε θρησκευτικές τελετές, όπως το "Foi Nagruz" (από το the Good Son -είπε κανείς τίποτα για σχέση γιου/πατέρα;). Κάποιος θα έπρεπε κάποτε να μετρήσει και τις φορές που εμφανίζεται η λέξη "Lord" ή "God" στους δίσκους του. Για παράδειγμα στο "Fifteen Feet of Pure White Snow", μια απόλυτα θρησκευτική αντίδραση του Cave στο χτύπημα ενός (κινητού;) τηλεφώνου. Παρόμοια ειρωνεία είναι έκδηλη στο "God Is In The House" από τον ίδιο δίσκο. Τίτλοι όπως το "Kicking Against the Pricks" (άλμπουμ) και "And the Ass Saw the Angel" (βιβλίο) είναι κι αυτοί ψηφίδες σ' ένα τεράστιο "θρησκευόμενο" παζλ. Ο απόλυτος ψαλμός του Cave πάντως εξακολουθεί να είναι το "The Mercy Seat" το οποίο λένε ότι είναι πλέον υποχρεωτικό θέμα εξετάσεων του Αγίου Πέτρου σε τεθνεώτες κάντρι μουσικούς.

Αλλά δεν είναι μόνο ο Cave εκείνος που σήκωσε τις αμαρτίες της καθολικής εκπαίδευσης στους ώμους του. Άλλο λαμπρό παράδειγμα είναι ο Morrissey ο οποίος πρόσφατα φόρεσε το ράσο του εξομολογητή και απεφάνθη "I Have Forgiven Jesus". Στο δε τελευταίο δίσκο του πάει ακόμα παραπέρα και μπλέκεται για τα καλά στα πόδια του Θείου ("Dear God, Please Help Me").

5) Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΟΥ ΛΕΥΚΟΥ

Από το Διαφωτισμό και μετά ο Μοντέρνος Λευκός Άνθρωπος της Δύσης και οι Άποικοί Του έχουν βαλθεί να την λένε στο Θεό, γιατί έκανε το λάθος να είναι καθ' εικόνα και καθ' ομοίωση του ανθρώπου. Πρόκειται για έναν από τους πιο πολύπλοκους τρόπους αυτοκριτικής που έχουν καταγραφεί στην παγκόσμια ιστορία των πολιτισμών.

Το γιατί αυτής της χρόνιας ψύχωσης μας το λέει ο (στο μεταξύ οπαδός του Ζεν) Lou Reed στο "Busload of Faith": ο άπιστος μόνο από τα μαλλιά του μπορεί να πιαστεί. Παρόμοια αυτογνωσία είναι σπάνια στα rock/electro χωράφια (βλ. και "I'm not Jesus" από τους Ramones). Πιο συνηθισμένα είναι φαινόμενα τοτεμισμού με την εικόνα του καλλιτέχνη όπως στο"Sympathy For The Devil" των Rolling Stones και το "God is a DJ" τωνFaithless.

Άλλες φορές ο Θεός χρησιμεύει ως σύμβολο πολιτικών και κοινωνικών παρεμβάσεων, όπως στο "Jetfighter" των Butthole Surfers, όπου ο Χριστός και ο Αλλάχ μας προκύπτουν σύμμαχοι. Εγχώριο παράδειγμα αυτής της τάσης είναι το "Αιρετικό" του Αγγελάκα σύμφωνα με το οποίο ο Θεός γίνεται ορατός μόνο αν Kάποιος δεν κάθεται μπροστά του να τον κρύβει (όπως π.χ. για τους κατοίκους τού Καστελόριζου στην έκλειψη του Ηλίου δεν ήταν αρκετό να πάνε λίγο παραπέρα αλλά έπρεπε να περιμένουν να την κάνει το φεγγάρι για να ξαναδούν τον Ήλιο).

Η καλύτερη σύνοψη της θρησκείας του Μοντέρνου Λευκού και των Αποίκων Του είναι το ιδιοφυέστατο "Titties and Beer" του Frank Zappa, το οποίο αποδεικνύει ότι ο Εξαποδώ (βλ. και σχετικό ευαγγέλιο) ίσως δεν είναι και τόσο έξυπνος όσο νομίζαμε. Πράγμα που μας κάνει πιο υποψιασμένους την επόμενη φορά που ο Mick Jagger μας λέει "χάρηκα που σας γνώρισα" κλείνοντάς μας το μάτι.

6) Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΟΥ ΑΘΕΟΥ

Τα όρια μεταξύ της θρησκείας του Μοντέρνου Λευκού (βλ. προηγούμενο ευαγγέλιο) και αυτή του Άθεου έχουν γίνει όλο και πιο δυσδιάκριτα. Αλλά για τους άθεους τα πράγματα είναι απλά: οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ καθολικισμού, προτεσταντισμού κλπ. Δεν έχουν σημασία. Για τους άθεους όπου Θρησκεία και Βάσανα, όπως αποφαίνονται οι Dead Kennedys στο "Religious Vomit" και οι Flaming Lips στο "Jesus Shootin' Heroin".

Ο δε Frank Zappa αφού την είπε στα δικά του Εβραϊκά χωράφια ("Jewish Princess"), ξεκαθάρισε τη θέση του απέναντι στις θεούσες ("Catholic Girls"), στο Μοντέρνο Χριστιανό Λευκό ("Jesus Thinks You're A Jerk"), αλλά και στον (μετα)μοντέρνο γκουρού της κακιάς ώρας ("Cosmik Debris").

Άλλα παραδείγματα κριτικής στάσης απέναντι στη θρησκεία είναι το "My God"των Jethro Tull και το "Psalm 69" των Ministry. Οι Muse πάνε ένα βήμα παραπέρα και μας αποκαλύπτουν τα "Thoughts of a Dying Atheist".

Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν το αντιθρησκευτικό τους μένος για να καλύψουν της ελλείψεις τους σε μουσικό επίπεδο. Λαμπρό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι οι Propagandhi, τους οποίους τους μάθαμε με το τραγούδι "Haile Selassie, Up Your Ass" για να τους ξεχάσουμε αμέσως μετά.

7) ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΠΡΩΤΗ

Πρόκειται περί μουσικών αναφορών στη βυζαντινή και σχετική παράδοση. Με άλλα λόγια, γι' αυτό που ακολούθησε την ανάμνηση μιας πίστης την οποία όσοι την έζησαν την έζησαν κι όλοι οι άλλοι κάνουν πως την ξέρουν ή ότι κάτι έχουν ακούσει γι' αυτή. Οι κύριοι εκφραστές της μεταπολεμικής αστικής ευαισθησίας ερμήνευσαν τις διδιάστατες εικόνες των εκκλησιών όχι μόνο ως επίπεδες αλλά κι ως κι έχουσες ένα ιδεατό στρώμα παραπάνω.

Στο έργο του Χατζιδάκι οι αρχαίοι Έλληνες θεοί επιστρέφουν σε διάφορα τραγούδια (π.χ. "Ο Εφιάλτης της Περσεφόνης"). Η μορφή της Παναγίας είναι το θέμα των τραγουδιών "Η Παναγία των Πατησίων", και "Η Πλατυτέρα των Ουρανών". Κατά τα λοιπά η χριστιανική θρησκεία λάμπει δια της πενιχρής αντιπροσώπευσής της κι αυτό κάτι λέει από μόνο του.

Στο "αντίπαλο" στρατόπεδο, ο Θεοδωράκης εκφράζει λαϊκά θρησκευτικά αισθήματα στο "Δόξα τω Θεώ", με την έμφαση στη λέξη "Δόξα". Με τον ένα ή άλλο τρόπο, η ελληνορθοδοξία επέμενε να τρυπώνει στις αστικές εκφάνσεις της μεταπολεμικής ελληνικής μουσικής, γιατί καλά όλα αλλά "ας μας έχει ο Θεός καλά πάντα ν' ανταμώνουμε" κλπ. κλπ. που λέει κι ο Σαββόπουλος στο"Ας κρατήσουν οι χοροί".

Την ώρα που η Ελλάδα πήγαινε στις Εκκλησίες του Χατζιδάκι, του Θεοδωράκη και του Σαββόπουλου, οι απελπισμένοι κάθε τάξης άναβαν κεράκι στο εικόνισμα του Καζαντζίδη, εδραιώνοντας μια ακόμα θρησκεία την οποία όσοι την έζησαν την έζησαν -κι όλοι οι άλλοι κάνουν πως την ξέρουν ή ότι κάτι έχουν ακούσει γι' αυτή.

8) ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Η δεύτερη παραλλαγή διαφέρει από την πρώτη στην ικανότητα να γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ τραγουδιστικού σχολίου κι εκείνου που αυτό υπονοεί. Σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στο προηγούμενο ευαγγέλιο, εδώ η θρησκεία χρησιμεύει για ευρηματικές επιμειξίες με το θυμικό του καλλιτέχνη κι όχι σαν εικόνισμα που λιβανίζεται αναίτια.

Η ρίζες αυτής της τάσης ανιχνεύονται σε πολλές παλιές ρεμπέτικες ηχογραφήσεις, όπως το καταπληκτικό "Αν μ' αξιώσει ο Θεός" του Μάρκου Βαμβακάρη, όπου επιτέλους αποκαλύπτεται τι γύρευε η Γκρέτα Γκάρμπο στο τζαμί. Πιο πρόσφατα παραδείγματα είναι: ο Παπάζογλου στο "Πότε Βούδας Πότε Κούδας", ο Ψαραντώνης στο ορθόδοξο "Εμ όντε πας στην εκκλησιά" και στο αρχαιολεβέντικο "Ο Δίας (ύμνος στον Ψηλορείτη)".

Προσωπική αγαπημένη επιλογή τούτης τής δεύτερης παραλλαγής είναι το "Σε μια εκκλησιά" από τους Χειμερινoύς Κολυμβητές. Στο συγκεκριμένο τραγούδι, η θέση τής λέξης "ερημιά" αφήνει έναν αντίλαλο ο οποίος όσο πιο πολύ ησυχία κάνεις για να τον ακούσεις, τόσο πιο πολύ δυναμώνει.

Το κύριως θέμα αυτού του Ευαγγελίου συνοψίζουν οι Mode Plagal στο άσμα"Λήμνος" (από το Mode Plagal III) όταν ραπάρουν ένα απόσπασμα από την Καινή Διαθήκη:

"Τρύπες έχουν οι αλεπούδες και φωλιές τ' ανεμοπούλια, μα τ' ανθρώπου ο γιος στους πέντε δρόμους είναι."

9) Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Πρόκειται στην ουσία για ένα και το αυτό με το θέμα "Ελληνορθοδοξία, παραλλαγή τρίτη", αλλά προς ενόχληση φανατικών πατριωτών εκτείνεται και πέρα από τα όρια της Ελλάδας. Εδώ έχουμε περιπτώσεις θρησκευτικής (con)fusion, όπου σύμφωνα με τα μεταμοντέρνα "Πιστεύω" δεν έχει σημασία πού μεγάλωσες και σε ποιο κατηχητικό πήγες, αλλά ποια θρησκεία ταιριάζει καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία σου.

Ο εθνικός ύμνος αυτής της τάσης είναι το"Losing My Religion" των R.E.M (δεν είναι τυχαίο ότι παίχτηκε ακόμα και σαν υπόκρουση σε super market). Σύμφωνα με την τετραπέρατη λογική τού "I've said too much- I haven't said enough" όλα ταιριάζουν με όλους, αρκεί να κάνουν 'κλικ' που λεν κι οι διαφημιστές. ΟιArrested Development έχουν μια ελαφρώς διαφορετική άποψη στο"Fishing 4 Religion" και μας λένε ότι σημασία δεν έχει μόνο τι καλάμι κρατάς αλλά και πόσους συνανθρώπους πιάνει ο σάκος σου.

Ενδεικτικές περιπτώσεις ευτυχούς μουσικοθρησκευτικής fusion είναι: το "Sol Invictus" της Κρίστης Στασινοπούλου, το "Ohm" του Saul Williams, το"Flamenco Sufi" των Tomatito & Sheikh Al Tuni (από το σάουντρακ της ταινίας Vengo), το "Voodoo" των Mano Negra και το "Voodoo People"των Prodigy.

Ενδεικτικές περιπτώσεις αποτυχημένης θρησκευτικής fusion είναι πάρα πολλές για να ασχοληθούμε μαζί τους (tip για περίεργους: κοιτάξτε μπροστά μπροστά στο τμήμα "new age" του δισκάδικου της γειτονιάς σας).

10) Ο ΕΞΑΠΟΔΩ

Κατά πολλούς είναι εκείνος που λατρεύεται από μερίδα metal και βάλε συγκροτημάτων (βλ. Iron Maiden στο mainstream πια "Number of the Beast", Rotting Christ στο "Restoration of the Infernal Kingdom" κι άλλα παρόμοια τραγούδια, ων ουκ έστι αριθμός).

Για άλλους, ο Εξαποδώ είναι εκείνος που παλιά μιλούσε μέσα από τα LP όταν τα έπαιζες ανάποδα (ένα πρόβλημα το οποίο φάνηκε να λύνεται με την εμφάνιση των CD). Σύμφωνα δε με τον Chuck E. Weiss φοράει μπλε σουέντ παπούτσια ("Devil with Blue Suede Shoes"). Τα δε Ημισκούμπριαισχυρίζονται ότι τον έχουν δει να σουλατσάρει εντός Ελληνικών συνόρων ("Ο διάβολος κατέβηκε στο Χολαργό").

Αλλά όσο κι αν υπάρχουν διάφορες απόψεις για πάρτη του, είναι σίγουρο ότι ο Εξαποδώ ζει και βασιλεύει. Για όσους ακόμα αμφέβαλαν για την παρουσία του μετά το "Demonomania" των Misfits, ήρθε η Κραυγή της Diamanda Galas να τους αποδείξει ότι "You Must Be Certain Of The Devil".

Αλλά επειδή την ώρα που το κακό -ο μη γένοιτο και μακριά από μας- σκάσει μύτη, το τελευταίο που θα σκεφτεί ένας (νορμάλ) άνθρωπος είναι να βάλει Galas να παίξει, ας γυρίσουμε για μια ακόμα φορά στη μαύρη μουσική και τις διακλαδώσεις της. Ενδεικτικά τραγούδια επί του θέματος είναι: το "Evil" τουHowlin' Wolf, το "Devil's Gonna Git You" της Bessie Smith, το "Me and the Devil Blues" του Robert Johnson και το "Devil Got My Woman" τουSkip James.

Το απόλυτο όμως πολεμικό άσμα κατά του Βελζεβούλ παραμένει το "Chase the Devil" του Max Romeo. Πληροφορίες λένε ότι με το που το άκουσε ο Mick Jagger δεν μπορούσε να θυμηθεί το όνομα τού λεγάμενου για τουλάχιστον μια εβδομάδα.

11. Ο ΜΟΝΟΣ ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΜΕΤΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗΣ

..είναι ο Sun Ra, τελεία και παύλα. Όσοι δεν αντέχετε τη φλυαρία της free jazz, τα spacey echoes και τις ακατάσχετες ερωτροπίες με τον πειραματισμό, προσπεράστε. Οι υπόλοιποι είστε καλεσμένοι σ' ένα ατέλειωτο πάρτυ όπου ο ουρανός έχει χίλια δυο χρώματα και το πιο λαμπερό αστέρι είναι ο Κρόνος.

Πέρα από σπουδές σε υπαρξιακά ερωτήματα, όπως το "If You Came From Nowhere Here", o Sun Ra ήταν και αγωγός βαρυσήμαντων μηνυμάτων προς στους γήινους, όπως στο "The Sun Man Speaks" ή το "Message to Earthman".

Ο Sun Ra ονομάτισε τα όρια του σύμπαντος για να τα αποικήσουν οι ακροατές του. Με καταθέσεις όπως τα "Mystic Prophecy", "Space is the Place / We Travel the Spaceways" και "Mayan Temples" δεν υπάρχει αμφιβολία: τον γρηγορότερο δρόμο για το υπερπέραν μην περιμένετε να σας τον δείξει η ΝΑΣΑ.

12. Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΩΣ ΜΟΝΗ ΖΩΝΤΑΝΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ (ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΟΚΡΙΤΙΚΩΝ)

Αν τα ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης είναι μόνο τέσσερα, στη μουσική είναι όσα κι η μουσικοκριτικοί της. Ανεβαίνουν στον άμβωνα των μουσικών περιοδικών κι αντί για ευαγγέλια κρατούν βινύλια, CD, iPod και σκληρούς δίσκους κι ανοίγουν -ως άλλος Μωϋσής- δρόμο στην έρημο για να περάσουν τα πλήθη. Όπλο τους το πάθος και μόνιμο άλλοθί τους η έλλειψη οποιασδήποτε αντικειμενικότητας στα περί τέχνης. Άλλοι πιάνουν τα σίγουρα και σαγηνεύουν τα μεγάλα πλήθη, άλλοι διαλέγουν προσεκτικά τους μαθητές τους. Για όλους όμως τους μουσικογραφιάδες, υπάρχει μια θρησκεία: η μουσική.

Η πιο συνήθης αμαρτία στην οποία υποπίπτουν οι μουσικοκριτικοί είναι αυτή της μαζικής υστερίας. Κυρίως ο Βρετανικός μουσικός τύπος διακρίνεται από αυτούς τους φανατικούς φονταμενταλιστές οι οποίοι κάθε εβδομάδα το θεωρούν χρέος τους να εξαγιάσουν τον πρώτο προφήτη που συναντούν στο δρόμο τους - από τον πρώτο δίσκο κιόλας.

Η δεύτερη πιο συνήθης αμαρτία είναι η υπερβολή, για παράδειγμα στην κλισέ φράση: "Αν έπρεπε να αγοράσετε ένα μόνο δίσκο αυτό το χρόνο / από αυτό το είδος μουσικής κλπ. κλπ. τότε ας είναι αυτός."

Δεν είναι επί του παρόντος να πλατιάσω επί του θέματος. Θα κλείσω τούτο το τελευταίο ευαγγέλιο λοιπόν και θα πάω να βάλω τη δικιά μου θρησκευτική μουσική να παίξει, άγιες μέρες που είναι. Μουσικοκριτικός δεν είμαι, αλλά αν έπρεπε να πάρω μόνο ένα δίσκο μαζί μου για το φετινό Πάσχα θα διάλεγα το Boulevard de l' Independance του Toumani Diabate και της Συμμετρικής Ορχήστρας του.

Πηγή:mic.gr